Artykuły specjalne - index                       Biblioteka Radioamatora - index                          


Jonosfera i propagacja fal

Krzysztof Dąbrowski OE1KDA

Wydanie 1
Wiedeń, marzec 2020

Wstęp

W przeciwieństwie do aparatury nadawczej i odbiorczej droga przesyłowa w łączności radiowej jest w dużej mierze niezależna od człowieka. Przesyłanie sygnałów zależy od szeregu czynników i okoliczności pozostających poza wpływem działania ludzkiego. W każdym miejscu, czasie i zakresie częstotliwości istnieją podyktowane prawami fizyki warunki propagacyjne. Powinny one być dobrze znane, aby można było zastosować odpowiednie środki techniczne celem ich najwłaściwszego wykorzystania.
Sprawność każdego systemu łączności radiowej i jego niezawodność zależą w dużym stopniu od umiejętnego wykorzystania warunków propagacji fal elektromagnetycznych – nazywanych też potocznie falami radiowymi. Niewłaściwy wybór częstotliwości pracy może dać przykładowo skutki porównywalne z wielokrotnym zmniejszeniem mocy nadawania. Mimo poważnego zaawansowania teorii propagacji fal wyniki obliczeń opartych o wzory i krzywe teoretyczne nieraz odbiegają od rzeczywistości, a oprócz tego niejednokrotnie daje się zaobserwować zjawiska trudne do jednoznacznego wyjaśnienia. Również obserwacje i doświadczenia zbierane przez krótkofalowców mogą wnieść wkład do dokładniejszego wyjaśnienia przyczyn takich zjawisk. Duża ilość obserwacji krótkofalarskich pozwala na ich statystyczne ujęcie przez specjalistów, a na dodatek ich prowadzenie nie pociąga za sobą żadnych kosztów dla instytucji badających propagację fal elektromagnetycznych...

Spis treści

1. Wstęp
  1.1. Podstawy teoretyczne rozchodzenia się fal radiowych
  1.2. Dalsze podstawowe terminy
  1.3. Pole geomagnetyczne
  1.4. Czynniki pozaziemskie
  1.5. Właściwości elektryczne powierzchniowych warstw lądu i morza
  1.6. Właściwości elektryczne troposfery
2. Zjawiska w jonosferze
  2.1. Zjawiska fizyczne
  2.2. Warstwy jonosferyczne
  2.3. Dobowy i sezonowy układ warstw
  2.4. Niejednorodność jonosfery
  2.5. Rodzaje fal i sposoby ich propagacji
  2.6. Zaniki odbioru
  2.7. Burze jonosferyczne i geomagnetyczne
3. Fale długie i średnie
  3.1. Fale myriametrowe
  3.2. Fale kilometrowe
  3.3. Fale hektometrowe
4. Fale krótkie
  4.1. Fale dekametrowe
  4.2. Rozszczepienie fali na promień zwyczajny i nadzwyczajny
  4.3. Fale promieniowane prawie pionowo
5. Pasmo 6 m
6. Fale ultrakrótkie
7. Mikrofale
  7.1. Przepuszczalność atmosfery w funkcji częstotliwości
  7.2. Dodatkowe tłumienie atmosferyczne
  7.3. Odbicia od samolotów
  7.4. Łączności przez rozproszenie deszczowe
8. Prognozy propagacji
Dodatek A. Wykrywanie trzęsień ziemi przez odbiór sygnałów KF
Dodatek B. Tłumienie wolnej przestrzeni
Literatura i adresy internetowe

Pobierz: Jonosfera i propagacja fal (pdf).